همه‌ی افراد در طی روز، از مسواک زدن گرفته تا چای یا قهوه‌ی صبحگاهی، عادت‌هایی دارند. برخی از این عادت‌ها مانند، ورزش کردن هفتگی سودمند هستند. اما برخی نیز این ویژگی را ندارند؛ مانند روزی یک بسته سیگار کشیدن یا هر روز پیتزا سفارش دادن. از آن‌جایی که ما عادت‌هایمان را در دسته‌بندی رفتارهای مفید یا زیان‌آور تقسیم‌بندی می‌کنیم، اغلب سعی می‌کنیم که برای آن‌ها برنامه‌ای ترتیب دهیم.

برای شکل دادن یک عادت، اپلیکیشن‌های بسیاری وجود دارند؛ این اپلیکیشن‌ها بر اساس این فرض ساخته شده‌اند که ۲۱ روز برای این‌کار زمان مورد نیاز است.

این مدت زمانی از یک کتاب پرطرفدار به‌نام «روان-فرمان‌شناسی» در سال ۱۹۶۰ گرفته شده است که توسط مکسول مالتزنوشته شده است. این شخص، یک جراح پلاستیک است که مشاهده کرده برای بیماران او حدود ۲۱ روز طول می‌کشد تا به چهره‌ی جدید خود عادت کنند. با این‌حال، طبق یک بررسی در سال ۲۰۰۹، مدت زمان شکل‌گیری یک عادت به این وضوح مشخص نیست.

پژوهشگران دانشکده‌ی دانشگاه لندن به بررسی عادت‌های جدید ۹۶ فرد در یک فاصله‌ی زمانی ۱۲ هفته‌ای پرداختند. آن‌ها دریافتند که میانگین زمان برای ماندگار شدن یک عادت در واقع ۶۶ روز است؛ علاوه‌بر این، بین افراد در این مورد تفاوتی از ۱۸ تا ۲۵۴ روز وجود دارد.

نکته‌ی حائز اهمیت این است که اگر قصد داشته باشید یک رفتار جدید پیدا کنید، حداقل به دو ماه زمان نیاز دارید. اگر طی سه هفته موفق به شکل‌دهی یک رفتار نشدید، نیازی به نگرانی نیست. این مدت زمان برای اکثر مردم کافی نیست.

تکرار یک رفتار را برای مدت زمان طولانی‌تری ادامه دهید تا به‌راحتی به آن رفتار عادت کنید.

سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که: برای ترک یک عادت به چه مدت زمانی نیاز خواهید داشت؟

پژوهشگران دریافتند که برای هر دو امر، یعنی شکل‌دهی و ترک یک عادت اغلب اوقات به مدت زمان یکسانی نیاز دارید. یک روانشناس به‌نام تیموتی پیچیل، این مورد را برای آلیسون ناستاسی در Hopes and Fears این‌گونه توضیح می‌دهد:

این دو، دو روی یک سکه هستند؛ ترک یک عادت در واقع به‌معنی شکل‌دهی یک عادت جدید یا یک پاسخ از پیش قوی است. عادت قبلی یا الگوی پاسخ دادن همچنان وجود خواهد داشت (الگویی از پاسخ‌های عصبی در مغز)، اما غلبه‌ی کمتری (قدرت کمتری) پیدا می‌کند.

یک عصب‌شناس به‌نام الیوت برکمن می‌گوید:

شروع کردن همیشه بسیار ساده‌تر از متوقف کردن یک عادت، بدون جایگزین کردن یک رفتار دیگر است. به همین دلیل است که روش‌های کمکی ترک مصرف مواد مخدر مانند آدامس یا اسپری‌های نیکوتین‌دار موثرتر از چسب‌های حاوی نیکوتین عمل می‌کنند.

کارشناسان بر سر این موضوع توافق‌نظر دارند که یک چارچوب زمانی مشخص برای کنار گذاشتن عادت وجود ندارد؛ با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی، انگیزه‌ها، شرایط و عادت مورد نظر می‌توان به پاسخ دقیق‌تری رسید. برکمن می‌گوید:

افرادی که قصد دارند به برخی دلایل سازگار با ارزش‌های شخصی خود عادت جدیدی را شکل دهند، سریع‌تر از برخی افراد موفق می‌شوند که به دلایل خارج از خود مانند فشار اطرافیان به این کار روی می‌آورند.

یک استاد روانشناسی به‌نام سوزان کراوس ویتبورن می‌گوید:

کنار گذاشتن برخی عادت‌ها سریع اتفاق می‌افتد. در موارد شدید، یک عادت ممکن است بلافاصله کنار گذاشته شود؛ مانند زمانی‌که به‌علت استنشاق دود سیگار یا تصادف کردن با یک اتوبوس در حال پیامک فرستادن و راه رفتن به‌شدت در معرض یک بیماری یا حادثه قرار بگیرید.

 اما در بسیاری از حالات دیگر، کنار گذاشتن یک عادت زمان بیشتری را طلب می‌کند و احتمالا حداقل به دو ماه زمان احتیاج خواهید داشت.

برای موفقیت در ترک یک عادت باید بالاترین انگیزه‌ها را داشته باشید؛ انگیزه‌هایی که در ادامه‌ی این راه به شما کمک کنند. بهرفتارهای جایگزین برای یک عادت فکر کنید؛ البته مطمئن شوید که این رفتار مثبت است. برای مثال جایگزین کردن استعمال مواد مخدر با غذا خوردن، رفتار مثبتی نیست و تنها فریب‌دهنده است.

نکته‌ی آخر این است که صبور باشید. هر چقدر زمان بیشتری را به انجام یک عادت اختصاص دهید، رها کردن آن نیز بیشتر به طول می‌انجامد. برکمن در این رابطه می‌گوید:

عادت‌های طولانی‌مدت به‌معنای واقعی کلمه در سطح عصبی به تثبیت رسیده‌اند؛ بنابراین تاثیر بسیار قدرتمندی بر رفتار شما دارند. خوشبختانه باید اطلاع دهیم که مردم در صورت آگاهی از انجام یک عادت مضر همیشه قادر به انجام عادت جایگزین دیگری هستند و همواره انگیزه‌ی کافی نیز برای تغییر دارند.

پس قوی باشید و مطمئن باشید که قادر به ترک عادت‌های زیان‌آور خود هستید.